FINDIKTA VERİM VE KALİTE İÇİN ERKEN HASATTAN KAÇINALIM
İlimizin ana geçim kaynağı olan ve Ülkemiz ekonomisine yıllık 2-3 milyar dolar döviz girdisi sağlayan fındığın hasat zamanı yaklaşmaktadır. Fındıkta erken hasat ciddi ürün kayıplarına neden olmakta, başta aflatoksin olmak üzere ürünün kalitesini de bozan sonuçlar doğurmaktadır. fındık çeşitlerinin hepsi aynı anda hasat olumuna gelmemektedir. Bu nedenle çeşitlerin ayrı ayrı ve hasat olumuna geldiğinde toplanması gerekir. Fakat bahçelerimizin karışık çeşitlerden kurulu olması, en azından bahçedeki hakim çeşidin olgunlaştığında hasadın yapılmasını zorunlu kılmaktadır.Fındıkta hasat olgunluğu kriterleri:
- Zurufların (yeşil kabuğun) iyice sararıp kızarmaları,
- Fındık danelerinin zuruf içerisinde oynamaya başlaması,
- Sert meyve kabuğunun ¾ oranında kızarması ve için kendine has sertlik ve tadını alması,
- Sağlam ve dolgun meyveleri taşıyan dalların sallandığı zaman meyvelerin ¾'ünün daldan dökülmesi,
- Kabuk kırıldığında iç fındığın zarının koyu krem rengine dönüşmesi.Hasat olgunluğuna gelmeden toplanan fındıklarda meydana gelen olumsuzluklar:
- Fındıklar, kurutulduktan sonra dıştaki sert meyve kabukları kendilerine has renklerini alamazlar ve donuk renkli olurlar.
- İç tam olarak kabuğu doldurmaz, halk arasında bezik tabir edilen buruşuk iç oranı artar, bu ise randıman ve ürün miktarını düşürür. Fındık çeşitleri kendine has sertlik, lezzet ve tada ulaşamaz. Tat yavanlaşır, meyve kalitesi düşer.
- Bu fındıkların uzun süre muhafaza edilmesi güçleşir, kolayca bozulurlar, küflenme ve dolayısıyla aflatoksin oluşumuna neden olurlar. Erken hasat edilen fındıkların dokusu yeterince sertleşemeyeceği için depolama ömrü azalacak ve depoda kolaylıkla bozulabilecektir. Yine erken hasat edilen fındıklarda aflatoksin oluşacağından bu aflatoksinli fındıkları tüketen insanların sağlığını tehlikeye atacaktır. İhraç edilen bu aflatoksinli fındıklar dış pazarlardan geri dönecektir. Bu ürünlerin geri dönmesiyle hem sanayicimiz hem de üreticilerimiz zarar göreceklerdir. Dolayısıyla tüm bu nedenlerden dolayı Ülkemiz ekonomisi zarara uğrayacaktır.
- Nem içeriği yüksek olup, kurumaları güçleşir ve beyazlatma oranları düşük olur. Erken toplanan fındıklarda iç zarın atma oranı düşeceğinden dolayı beyazlatma oranları düşmektedir. Bu da büyük oranda üründe ekonomik kayıplara yol açmaktadır. Ayrıca hasat olgunluğuna gelip kendiliğinden yere düşen fındıklar, yerde fazla bekletilmeden toplanmalıdır. Mümkünse fındıklar, ot ve toprakla temasın önlenmesi için örtüler üzerine dökülerek toplanmalıdır. Bu fındıkların uzun süre yerde kalarak, toprakla temas etmeleri ve ot içerisinde bekletilmeleri kalite ve verim düşüklüğüne, aflatoksin oluşumuna neden olmaktadır.Fındık hasadına başlamadan önce fındık bahçelerinde genel bir temizlik yapılmalıdır. Bölgemizin yağışlı olması ve buna bağlı olarak da yabancı ot ve dikenlerin bol ve hızlı gelişme göstermesi fındık hasadını güçleştirmekte ve yere düşen fındıkların kaybolmasına neden olmaktadır. Bu nedenlerle hasada başlamadan en az 5-10 gün önce iyi bir bahçe temizliği yapılmalıdır. Bu temizlik el tırpanı, orak, kirinti gibi aletlerle yapıldığı gibi motorlu tırpanlarla da yapılabilmektedir. Motorlu tırpanlarla hem iş gücünden hem de zamandan tasarruf sağlandığı gibi daha iyi bir temizlik yapılabilmektedir.Fındıkta en iyi hasat şekli; tam olgunluğa gelen fındıkların, dalları silkelemek suretiyle dökerek yerden toplanmasıdır. Bu şekilde hasat edilen fındıkların, randıman ve kalitesi yüksek olduğu gibi dallar ve sürgünler ile gelecek yılın mahsulünü oluşturacak olan tomurcuklar da zarar görmemektedir.Kaliteli ve yüksek verim almak ve uzun yıllar bu verimin devamını sağlamak için, fındık hasadına açıklanan hasat tarihlerinde; başlamak ve uygun hasat yöntemlerini uygulamak gerekmektedir.
